Świat wirtualny w procesie wychowania oraz walka z uzależnieniem od Internetu

Wirtualna rzeczywistość zajmuje coraz większą część naszego realnego życia. Oferuje wiele możliwości nauki i znacznie przyspiesza dostęp do wiedzy, gromadzonej do niedawna na papierze. Jednak oprócz wygodnego dostępu do najświeższych i najważniejszych informacji, ma również koszty zdrowotne, które ponosi korzystający z nich człowiek. Pomimo, że korzystanie z internetowych mediów ułatwia nam przyswajanie wiedzy i upraszcza proces nauki, długotrwałe przebywanie w wirtualnym świecie ma także negatywne konsekwencje.

Jak mówi dr Łukasz Cichocki, Internet pełni ogromną rolę w życiu ludzi młodych, ale i dorosłych. Choć nie każdy poddaje się jego negatywnym wpływom, dla części z nich świat po drugiej stronie ekranu stał się drugą rzeczywistością. Jak zauważa nasz gość, większość użytkowników sieci dobrze radzi sobie z korzystaniem z nowoczesnych technologii jako ułatwiającego życie narzędzia, które nie sprawia kłopotów i jest jednym z wielu elementów codzienności. Nie należy jednak zapominać, że istnieje spora grupa młodych osób, które zatapiają się w wirtualnym świecie i uzależniają się od niego.

Jak poradzić sobie z tym problemem? Jak mówi dr Łukasz, należy w pierwszej kolejności stwierdzić, czy rzeczywiście mamy do czynienia z uzależnieniem. Następnie zweryfikować źródło uzależnienia, aby wiedzieć, co jest jego przyczyną. Często wirtualny świat jawi się jako łatwiejsza alternatywa dla rzeczywistości – pozwala na konkurowanie i współzawodnictwo na równych zasadach w sytuacji, gdy osoba obawia się podjęcia rywalizowania w rzeczywistym świecie.

Co robić w przypadku zdiagnozowania uzależnienia? Oprócz abstynencji konieczne jest znalezienie nowego sensu życia.

Więcej o metodach walki uzależnieniami od nowych technologii oraz wpływie Internetu na wychowanie w wywiadzie z dr Łukaszem Cichockim.

Edukacja domowa scala rodzinę

Mówi się, że w epoce smartfonów rodziny spędzają czas razem, ale osobno. By zapewnić dzieciom prawidłowy kontakt z otoczeniem i nie narazić ich na zgubne skutki zdrowotne, wynikające z niewłaściwego korzystania z nowych technologii, warto nauczyć dzieci, jak w bezpieczny sposób korzystać z elektroniki. Nie istnieją uniwersalne metody i standardowy wiek, w którym powinno się wprowadzać dzieci w świat cyfrowy. Ponieważ u każdego dziecka najlepszy moment może przypadać w innym czasie, decyzja – kiedy i jak wprowadzić dziecko w świat po drugiej stronie monitora, zależy od oceny i rozeznania rodziców.

Uczenie dzieci w domu często bywa postrzegane jako metoda nauczania, które naraża na wyobcowanie, jednak jak zauważa dr Cichocki, rodzina jest częścią społeczeństwa i budowanie w niej trwałych i silnych relacji także należy do kompetencji społecznych, które są dla człowieka niezbędne. Korzystanie z tej formy przekazywania wiedzy pozwala uniknąć sytuacji, gdy plany zajęć sprawiają, że rodzeństwo i rodzice mijają się ze sobą, nie mając możliwości wspólnego spędzania czasu i zacieśniania więzi.

Edukacja domowa ma duży wpływ także na rodziców. Przekazywanie wiedzy dzieciom prowadzi do rozwoju umiejętności organizacyjnych, ponieważ domowe obowiązki i czas poświęcany dzieciom trzeba łączyć z życiem zawodowym. Nauka dzieci w domu pozwala także odkryć ich indywidualne talenty i zastosować metody rozwijania tych umiejętności, np. uczenie poprzez rytmikę i muzykę.

O tym, jak pielęgnować wartość, którą jest rodzina, z wykorzystaniem edukacji domowej, w Magazynie Pro Familia opowiada Agnieszka Potocka, matka trojga dzieci, architekt wnętrz, działaczka społeczna i religijna.

Harcerstwo szkołą życia

Jedną z możliwości zdobycia przydatnych w życiu umiejętności w połączeniu z przekazywaniem wyższych wartości jest harcerstwo oraz skauting. Jak mówi Jan Siekierzyński, uczeń klasy maturalnej, chórzysta oraz harcerz i skaut, harcerstwo jest świetną szkołą, która uczy wielu praktycznych umiejętności.

Jakie zdolności można nabyć w harcerstwie? Można nauczyć się między innymi cierpliwości i wytrwałości. Harcerz może zdobyć zarówno kojarzące się z tą służbą sprawności, pozwalające przetrwać lesie, jak i umiejętności manualne, np. wiązanie węzłów. Będąc harcerzem można też nauczyć się rzeczy niekojarzących się bezpośrednio z nim, a które przydają się w codziennym życiu, takich jak gotowanie. Przede wszystkim jednak harcerstwo uczy życiowej zaradności.

Harcerze żyją w myśl hasła „Czuwaj”, co oznacza bycie gotowym do służby innym i świadczenia dobra. W harcerstwie można być już od 8 roku życia i jest ono otwarte dla każdego, kto chce być lepszym człowiekiem.

Więcej informacji na temat harcerstwa w wywiadzie z Janem Siekierzyńskim dla Magazynu Pro Familia.

Podsumowanie

Zarówno w świecie realnym jak i wirtualnym możemy znaleźć wiele rozwojowych treści, sprzyjających wychowaniu dziecka i umacnianiu wartości, jakimi są np. więzi między członkami rodziny. Do korzystania z technologii należy jednak podchodzić świadomie i umiejętnie, dlatego ważne jest, by poszerzać wiedzę na ten temat i mieć świadomość ich wpływu na życie człowieka – zarówno pozytywnego, jak i negatywnego. Dobrym rozwiązaniem jest zapewnienie dziecku aktywności, kompensujących deficyty w życiu społecznym, które może pogłębić niewłaściwe korzystanie z Internetu. Bardzo ciekawymw i korzystnym sposobem edukacji może okazać się harcerstwo czy skauting. Warto również zapoznać się z zaletami domowej edukacji, która umożliwia indywidualne dostosowanie metod nauki do potrzeb dziecka.

Marcin Fuchs

dziennikarz-stażysta

Akademia Dziennikarska IWORIS,

akademia@iworis.pl

Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030 PROO.​